Niemcy europejską potęgą w zakresie turystyki biznesowej

Turystyki biznesowa stanowi segment gospodarki bardzo ważny dla Niemiec. Mimo iż pobyt turysty biznesowego nie należy zazwyczaj do zbyt długich, jego sumaryczne wydatki w tym czasie stanowią znaczącą część wpływów dla niemieckich firm turystycznych.

Jak wynika z badań Instytutu Analiz VRD prawie połowa wydatków przeznaczanych na podróż służbową pochłaniają koszty dojazdu (44%), w następnej kolejności nocleg, na który przeznacza się co czwarte wydatkowane euro (24%) oraz wyżywienie (12,5%). Pozostałe wydatki rzędu  przeznacza się na wynajem samochodu (8,5%) oraz inne potrzeby (11%). Struktura wydatków uległa zmianie od ostatnich 5 lat. 

Turysta biznesowy wydaje przy tym średnio dwa razy więcej na każdy dzień pobytu niż turysta wakacyjny.

Tabela 1. Wydatki na osobodzień (dane w euro)

                 Lata          Turysta biznesowy           Turysta urlopowy
                 2004                     104                      63
                 2005                     146                      67
                 2006                     148                      66
                 2007                     137                      65
                 2008                     135                      67
         
źródło: VDR (Verband Deutsches Reisemanagement e.V.)

Turysta udający się w podróż służbową w sposób racjonalny podejmuje decyzje o wyborze środka transportu, którym zamierza dotrzeć do określonego celu przeznaczenia. W sytuacji podróży zagranicznych sprawa jest jednoznaczna -  samolot jest niezbędny. Już na terenie samych Niemiec najczęściej biznesmeni podróżują najczęściej samochodem lub  pociągiem, przy trasach przekraczających 400 km, samolot staje się jedynym racjonalnym środkiem lokomocji.

Przykładowo, aby szybko dotrzeć z Monachium do Berlina czy też Düsseldorfu (ok. 600 km) najoptymalniej  jest skorzystać z samolotu. Wówczas łączny czas lotu i odprawy wynosi 3 godz. Podróż pociągiem na tym dystansie zajmuje 5,5 godz. a samochodem 6,5 godz. Z kolei by pokonać odległość z Monachium do Frankfurtu nad Menem (ok. 400 km) podróż samolotem i pociągiem trwa tyle samo (3 godz.), ale wybierając ekspres typu ICE, nie traci się czasu na odprawę.

Do najpopularniejszych przewoźników lotniczych w niemieckiej turystyce biznesowej zalicza się Lufthansę, Air Berlin i Germanwings. W przypadku służbowych podróży zagranicznych biznesmeni  najchętniej korzystają się z usług Lufthansy, Air France/KLM, Air Berlin, British Airways, Swiss, Emirates czy też SAS. Linie lotnicze coraz częściej doceniają ten segment rynku, podejmując walkę o klienta biznesowego i proponując nowe udogodnienia.

Łotewski Air Baltic w 2009 r. na lotnisku w Rydze i w Berlinie oddał do użytku specjalne lounges dla pasażerów klasy biznes. Kryzys gospodarczy sprawił jednak, że wielu turystów biznesowych wybierało tylne siedzenia w samolotach, przesiadając się do klasy ekonomicznej. Lufthansa w pierwszym półroczu 2009 r. utraciła ok. 8 %  pasażerów klasy biznes, co przełożyło się na redukcję częstotliwości niektórych połączeń oraz wprowadzeniem na określonych trasach mniejszych maszyn.

Zgodnie z danymi opublikowanymi przez ośrodek badawczy przy Internationale Fachhochschule w Bad Honnef-Bonn, wynika, że o 10 % (do poziomu 39% w 2009 roku) zmniejszyła się atrakcyjność Lufthansy jako wewnątrzniemieckiego przewoźnika dla pasażerów korzystających z klasy biznes. Największym beneficjentem okazał się niskokosztowy Air Berlin. Z kolei na połączeniach europejskich i międzykontynentalnych Lufthansa odnotowała wzrost niemieckich pasażerów korzystających z klasy biznes (60% w porównaniu z 47% w 2008r.).

Jednym ze sposobów walki z kryzysem było wprowadzanie nowych pośrednich taryf biletowych, które są wyższe od klasy ekonomicznej, ale klientom z segmentu turystyki biznesowej pozwolą zachować pewne pozory prestiżu, i nie zmuszają ich do „twardego lądowania” w klasie ekonomicznej. W ten sposób dzięki zabiegom marketingowym powstały taryfy typu Premium Economy czy Economy Extra, które wprowadzali kolejni przewoźnicy SAS, Air France czy japoński JAL.

Do wiodących organizatorów turystyki biznesowej można zaliczyć BCD Travel, Derpart, Lufthansa City Center, Carlson Wagonlit Travel i American Express. Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, że systematycznie spada liczba firm korzystających z usług wyspecjalizowanych podmiotów działającym w sektorze turystyki biznesowej. I na to nie tylko ma wpływ kryzys, ale przede wszystkim wzrastające zaufanie i potęga Internetu. Jeszcze w 2005 r. 73% turystów biznesowych korzystało z usług wyspecjalizowanych firm, a trzy lata później liczba ta spadła o 5%.

Tabela 2. Czas trwania niemieckich podróży biznesowych (dane w %)
   
         Lata     Średnia długość           1 dzień            2-3 dni       powyżej 4 dni
        2004             2,4              48             32               20
        2005             2,3              45             37               18
        2006             2,2              49             35               17
        2007             2,3              46             35               19
        2008             2,3              49             30               21

Źródło: VDR (Verband Deutsches Reisemanagement e.V.)

Do niemieckich miast przybywają także biznesmeni z zagranicy, z których co drugi gości w tym kraju w ramach tradycyjnej, klasycznej podróży w celach służbowych. Co piąty z tych zagranicznych turystów uczestniczy w targach i wystawach, a co czwarty bierze udział w kongresach i sympozjach. Tylko dla co dwudziestego turysty biznesowego Niemcy są celem podróży motywacyjnej.  Ogółem w ostatnim roku odnotowano 10,4 mln zagranicznych, europejskich podróży biznesowych do Niemiec. Z krajów pozaeuropejskich liczba podróży wyniosła 1,4 mln.

Co trzeci europejski turysta przybywający służbowo do Niemiec pochodzi z Europy Wschodniej, co tym samym sprawia, iż rynek z tej właśnie części Europy wyprzedza partnerów handlowych z basenu Morza Śródziemnego (26%) jak też z Europy Zachodniej (25%) i Europy Południowej (19%).  

Niemcy jako rynek recepcyjny dla turystyki biznesowej to bezkonkurencyjny potentat w zakresie liczby organizowanych  kongresów, zjazdów i sympozjów oraz imprez targowo-wystawienniczych. W 2008 r. 314 mln uczestników brało udział w 2,8 mln kongresach, targach, prezentacjach, wystawach, w których zaangażowanych było 6200 hoteli, centrów kongresowo-targowych i innych tego typu instytucji. Tym samym Niemcy lokują się po USA na 2 miejscu na świecie w klasyfikacji aktywności związanych z organizacją imprez z szeroko pojętego sektora turystyki biznesowej.

Warto zaznaczyć, że w 2008 r. odbyły się 153 ponadregionalne imprezy targowe, które zgromadziły łącznie z kraju z zagranicy 10,3 mln odwiedzających. W targach tych wzięło udział 83 tys. wystawców z Niemiec oraz 93 tys. wystawców międzynarodowych. Samych tylko targów związanych z turystyką organizuje się na terenie Niemiec niespełna 20 rocznie, wśród których znajdują się największe na świecie berlińskie ITB oraz targi branży MICE -  Imex we Frankfurcie nad Menem.
 
Najczęściej wybieranymi celami podróży służbowych są od lat przede wszystkim miasta targowe i centra finansowo-przemysłowe, takie jak: Berlin (20%), Monachium (20%), Hamburg (12%),  Frankfurt (10%), Kolonia (10%) i Düsseldorf (10%). W Niemczech  działa na rynku przeszło 20 tys. hoteli, z czego ok.8 tys. jest sklasyfikowanych, z czego 60% to obiekty o standardzie 3 gwiazdek,  a 27%  hotele czterogwiazdkowe.

W 2008 r. niemieccy turyści podczas pobytów służbowych spędzili 39,9 mln nocy w hotelach na terenie kraju oraz 17,7 mln zagranicą. Jak wynika z analiz instytutu VDR  w czasie podróży służbowej na terenie kraju niemiecki biznesmen śpi ekonomicznie, a w czasie podróży zagranicznej wybiera hotele z wyższej półki cenowej. Cena za dobę hotelową dla 83% uczestników wyjazdów służbowych stanowi główne kryterium wyboru miejsca noclegu. W dalszej kolejności znajdują się: standard obiektu (44%) oraz polecenie i rekomendacje przez osoby trzecie (35%). 

Do najpopularniejszych  marek i sieci hotelowych należą: Accor, NH Hotels, InterContinental, Best Western, Maritim i Steigenberger w biznesowej turystyce wewnątrz niemieckiej oraz Accor, Marriott, InterContinental, Hilton, Starwood i Hyatt w przypadku służbowych wyjazdów zagranicznych.